Bingöl Tarım ve Orman Müdürlüğünden yapılan açıklamada; “Mart ayında olmamıza rağmen hava sıcaklıklarının mevsim normallerinin üzerinde seyretmesi nedeniyle meyve ağaçlarının çiçek açması ve ileriki zamanlarda meydana gelecek don olaylarından zarar görmesi muhtemeldir. Çiftçilerimiz alacakları bazı tedbirlerle bu zararı minimum düzeye indirilebilir. Bu önlemleri başlıklar halinde şöyle sıralayabiliriz
1- EKİM-DİKİMDEN ÖNCE ALINACAK TEDBİRLER
A- Yer seçimi
Don riski taşıyan bölgelerde mümkün oldukça zirai faaliyetler yapılmamalıdır. Eğer tarım yapılması düşünülüyorsa dona dayanıklı türler seçilmelidir. Vadi tabanlarında, dar havzalarda, çukur bölgelerde dona hassas bitkilerin yetiştirilmesinden kaçınılmalıdır.
B- Bitki seçimi ve üretimi:
Don riski olan bölgelerde daha geç çiçeklenen çeşitler seçilmelidir. Don olayına hassas bitkilerin yetiştirildiği yerlerde, don tehlikesi başlamadan önce yabancı otlar temizlenmeli, ancak toprak işleme de dahil hiçbir kültürel işlem yapılmamalıdır.
2- EKİM-DİKİMDEN SONRA ALINACAK TEDBİRLER
A- Atmosfere giden soğuk hava dalgasının durdurulması ( suni sis )
Havaya su buharı püskürtülerek yapay bulut oluşumu (sis) ile atmosfere giden soğuk hava dalgası engellenebilir.
B-Isı yalıtımı:
Ürünleri dumanla kaplamak için toksik olmayan protein köpükleri kullanılır. Bu yöntem mekanize olması nedeniyle bazı avantajlara sahiptir ve köpük bitkiler üzerinde uzun süre kalabilir ve beklenen ardıl don olayları için koruyucu olur.
A- Havanın karıştırılması:
Üst seviyelerdeki daha sıcak hava ile aşağıdaki daha soğuk havanın karıştırılmasıyla don zararı en aza indirilebilir.
B- Direk hava ve bitki ısıtması:
En yaygın ve en kolay yöntem uygun ısıtma ekipmanları kullanmak veya küçük ateşler yakmaktır. Çok sayıda yakılan küçük ateşler, az sayıdaki büyük ateşlere göre havayı ısıtmada daha etkilidir.
C- Su uygulaması:
Don olayını önlemede bir yöntem olan üstten sulama veya yağmurlamanın belirgin bir yararı vardır ve dikkate değer bir öneme sahiptir. Bu uygulama geniş bir su kaynağı, uygun sulama ekipmanları ve iyi bir toprak drenajı ister. Bu yöntem sadece üzerindeki buz yükünü taşıyabilecek bitkilerde uygulanabilir.
D- Toprak işleme ve idaresi:
Don zararlarını en aza indirebilmek için; toprak nemli, yabancı otları temizlenmiş, düzeltilmiş ve pekiştirilmiş olmalıdır. Don tehlikesi olan dönemlerden önce toprak üzerindeki ürünler, organik madde artıkları, gübre artıkları ve yabancı otlar sürülmeli ve toprak sıkıştırılmalıdır. Bu işlemlerden sonra toprak sulanmalı ve kuru kalmasına fırsat verilmemelidir.
E- Çiçeklenmeyi geciktirme:
İlkbaharda meydana gelen son don olaylarının çok sık görüldüğü yerlerde, meyve ağaçlarının çiçeklenme devresinde don olayından fazla zarar görülmemesi için çiçeklenmenin geciktirilmesi amacıyla ağaç dipleri 1 m çapında açılarak kar veya buz kalıpları konulur. Ayrıca Meyve ağaçlarına bordo bulamacı uygulaması yapılabilir.”
